In de tijd voor de uitvinding van effectieve handvuurwapens was een lichaamspantser een effectieve manier om aanvallen van de tegenstander af te slaan. Een pantser kon een zwaardslag, het binnendringen van een pijl, of een verbrijzeld bot ten gevolge van een slag met een knots voorkomen. In de middeleeuwse periode waren er verschillende soorten pantsers die door soldaten gedragen werden. Toen er nieuwe uitvindingen in de smeedkunst werden gedaan, werden er ook betere pantsers ontwikkeld. Maar voor een groot deel was de kwaliteit van iemands bepantsering ook afhankelijk van zijn rijkdom en sociale status. Terwijl adellijke ridders van top tot teen in een harnas gehuld waren, was hun voetvolk bij tijd en wijle nauwelijks voorzien van voldoende kleding, laat staan bescherming. We bespreken hier de belangrijkste soorten middeleeuwse pantsers.
Verschillende soorten textiel, waaronder katoen, linnen en zijde werden in lagen op elkaar genaaid, en gevuld met wol, haar en ander vulmateriaal. Een pantser gemaakt van verschillende lagen gewatteerd textiel is veel zwaarder dan truien van https://kidsbrandstore.nl/ en andere moderne kleding. Onder hun harnas droegen zelfs ridders vaak een gewatteerd kledingstuk dat wambuis werd genoemd. Deze pantsers waren relatief goedkoop, maar niet bestand tegen zwaardere wapens.
Leer leverde een goedkope bescherming op, die door de lagere klassen soldaten veel gebruikt werden. Normaal leer is niet bijzonder goed bestand tegen steek- of slagwapens. Het materiaal kan echter veel stugger en harder worden gemaakt door het een tijdje te koken. Soms werden er Bovendien werden er soms metalen ringen op het leer genaaid om extra bescherming te bieden. Toch kon een lederen pantser niet concurreren met pantsers van metaal.
Al voor de Romeinse tijd werden er een soort leren vesten gebruikt die bezet waren met metalen plaatjes. Deze plaatjes of schubben overlapten elkaar, en zorgden daardoor voor een vrij goede verdediging, vooral tegen slagwapens. Omdat het om losse plaatjes gaat blijft de soldaat in dit geschubte pantser toch vrij bewegelijk.
Dit is een typische middeleeuwse uitvinding. Maliën zijn kleine ringetjes, die in een tijdrovend proces in elkaar geklonken worden. Zo “breit” de metaalbewerker een kledingstuk van ringetjes. Dit pantser was vrij duur, maar een soldaat was er erg beweeglijk in en het bood een goede bescherming tegen slagwapens.
Het volledige ridderharnas zoals wij ons dat voorstellen bij de middeleeuwen werd pas tegen het einde van die tijd gemeengoed. Door nieuwe smeedtechnieken werd het zelfs voor ridders zonder een groot vermogen een optie om in ieder geval een gedeeltelijk harnas aan te schaffen. De strijder is hier gehuld in aansluitende, naar het lichaam gevormde staalplaten. Een harnas biedt een uitstekende bescherming, en is niet zo zwaar als veel mensen denken. Toch weegt het aanzienlijk meer dan de eerder genoemde soorten pantsers. Het was het moeilijk om erin te bewegen en het langdurig dragen van een harnas kon een ridder uitputten.
categorieën & tags
In Legers en wapens